Friday, May 30, 2025

31st May, World No Tobacco Day

World No Tobacco Day, observed annually on May 31st, is a global initiative led by the World Health Organization (WHO) to raise awareness about the devastating health, social, economic, and environmental consequences of tobacco use and exposure to secondhand smoke. The day serves as a critical platform to advocate for effective policies to reduce tobacco consumption and to encourage individuals to quit.
The connection between World No Tobacco Day and cancer is profound and direct. Tobacco use is the leading preventable cause of cancer globally. It is responsible for a significant percentage of cancer deaths and is linked to numerous types of cancer.
Here's a breakdown of the key aspects:
1. Tobacco as a Major Carcinogen:
 * Tobacco smoke contains over 70 known carcinogens (cancer-causing chemicals).
 * These chemicals damage DNA, leading to genetic mutations that can result in uncontrolled cell growth and cancer.
 * Tobacco use is not just linked to lung cancer (though it causes almost 9 out of 10 cases) but also to cancers of the mouth, throat (pharynx), voice box (larynx), esophagus, stomach, kidney, pancreas, liver, bladder, cervix, colon, rectum, and acute myeloid leukemia.
 * Smokeless tobacco products also significantly increase the risk of oral, esophageal, and pancreatic cancers.
2. World No Tobacco Day's Role in Cancer Prevention:
 * Raising Awareness: The day highlights the direct link between tobacco and various cancers, educating the public about the risks.
 * Promoting Cessation: A major focus is on encouraging and supporting tobacco users to quit. Quitting tobacco at any age significantly reduces the risk of developing cancer and other tobacco-related diseases. The risk continues to decrease the longer a person remains tobacco-free.
 * Advocating for Stronger Policies: World No Tobacco Day provides a platform to call on governments to implement and enforce effective tobacco control measures, such as:
   * Higher taxes on tobacco products
   * Comprehensive bans on tobacco advertising, promotion, and sponsorship
   * Smoke-free public places and workplaces
   * Graphic health warnings on tobacco packaging
   * Support for cessation services
 * Protecting Vulnerable Populations: Themes often focus on protecting youth from tobacco industry tactics and the allure of new and emerging nicotine and tobacco products. Preventing uptake among young people is crucial for long-term cancer prevention.
3. Impact of Quitting Tobacco on Cancer Risk:
 * Quitting smoking lowers the risk for 12 types of cancer.
 * Within 5-10 years of quitting, the risk of mouth, throat, or voice box cancer drops by half.
 * Within 10 years, the risk of bladder, esophageal, or kidney cancer decreases.
 * Within 10-15 years, the risk of lung cancer drops by about half.
 * Within 20 years, the risk of mouth, throat, voice box, or pancreatic cancer drops to close to that of a non-smoker. The risk of cervical cancer also drops by about half.
 * For cancer survivors, quitting smoking can improve prognosis and reduce the risk of premature death or developing a second tobacco-related cancer.
4. Global Statistics:
 * Tobacco use is responsible for an estimated 2.4 to 2.5 million cancer deaths globally each year.
 * It contributes to approximately 25% of all cancer deaths worldwide.
 * Beyond cancer, tobacco use causes millions of deaths annually from other diseases like heart disease, stroke, and lung diseases.
Themes of World No Tobacco Day:
The themes for World No Tobacco Day often reflect the multifaceted nature of the tobacco epidemic and the strategies to combat it.
 * 2024 Theme: "Protecting children from tobacco industry interference." This highlights the tobacco industry's tactics to target youth and the need to shield young people from these harmful influences.
 * 2025 Theme (announced): "Bright products. Dark intentions. Unmasking the Appeal." This theme aims to expose the deceptive marketing practices used by the tobacco industry to make their products seem appealing, despite their deadly nature.
Key Organizations Involved:
The World Health Organization (WHO) is the primary international agency leading World No Tobacco Day. However, numerous other global and national organizations, governments, public health bodies, non-governmental organizations (NGOs), and community groups participate by organizing campaigns, events, and activities to mark the day.
In essence, World No Tobacco Day is a vital annual event that directly addresses the global cancer burden by tackling one of its most significant and preventable risk factors: tobacco use. Its efforts in raising awareness, promoting cessation, and advocating for stronger tobacco control policies are crucial components of global cancer prevention strategies.

૩૧ મે, વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ

 વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ અને કેન્સર વચ્ચેના સંબંધ વિષેની માહિતી:
વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ અને કેન્સર
વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ દર વર્ષે ૩૧ મે ના રોજ મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસનો મુખ્ય ઉદ્દેશ તમાકુના ઉપયોગ અને તેના કારણે થતા નુકસાન, જેમાં કેન્સર મુખ્ય છે, તે અંગે લોકોમાં જાગૃતિ લાવવાનો છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) આ વૈશ્વિક પહેલનું નેતૃત્વ કરે છે.
તમાકુ અને કેન્સરનો સીધો સંબંધ:
તમાકુનો ઉપયોગ અને કેન્સર વચ્ચે ગાઢ અને સીધો સંબંધ છે. તમાકુ એ કેન્સર માટેનું એક મુખ્ય અને અટકાવી શકાય તેવું કારણ છે.
 * કેન્સરકારક તત્વો: તમાકુના ધુમાડામાં ૭૦ થી વધુ જાણીતા કેન્સરકારક રસાયણો હોય છે. આ રસાયણો શરીરના DNA ને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેનાથી કોષોની અનિયંત્રિત વૃદ્ધિ થાય છે અને કેન્સર વિકસે છે.
 * વિવિધ પ્રકારના કેન્સર: તમાકુના સેવનથી ફેફસાંનું કેન્સર (લગભગ ૯૦% કિસ્સામાં) તો થાય જ છે, પરંતુ તે ઉપરાંત મોઢા, ગળા, સ્વરપેટી, અન્નનળી, પેટ, કિડની, સ્વાદુપિંડ, યકૃત (લીવર), મૂત્રાશય, ગર્ભાશય-ગ્રીવા (સર્વિક્સ), કોલોન અને મળાશય (રેક્ટમ) જેવા વિવિધ પ્રકારના કેન્સરનું જોખમ પણ નોંધપાત્ર રીતે વધે છે. ધુમાડા રહિત તમાકુ (જેમ કે ગુટખા, પાન-મસાલા) પણ મોઢા, અન્નનળી અને સ્વાદુપિંડના કેન્સરનું જોખમ વધારે છે.
વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસની ભૂમિકા:
આ દિવસ કેન્સરની રોકથામમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે:
 * જાગૃતિ: તમાકુ અને કેન્સર વચ્ચેના સીધા સંબંધ વિશે લોકોને માહિતગાર કરવા અને તેના જોખમો સમજાવવા.
 * તમાકુ છોડવા પ્રોત્સાહન: લોકોને તમાકુ છોડવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા અને જરૂરી મદદ પૂરી પાડવી. કોઈપણ ઉંમરે તમાકુ છોડવાથી કેન્સર અને અન્ય તમાકુ સંબંધિત રોગોનું જોખમ ઘટે છે.
 * મજબૂત નીતિઓની હિમાયત: સરકારોને તમાકુ નિયંત્રણ માટે અસરકારક નીતિઓ લાગુ કરવા અપીલ કરવી, જેમ કે તમાકુ ઉત્પાદનો પર વધુ કર, તમાકુની જાહેરાતો પર પ્રતિબંધ, જાહેર સ્થળોએ ધૂમ્રપાન પર પ્રતિબંધ, અને તમાકુ છોડવા માટે સહાયક સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવી.
 * યુવાનોનું રક્ષણ: યુવાનોને તમાકુ ઉદ્યોગની ભ્રામક જાહેરાતો અને નવા ઉત્પાદનોથી બચાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું.
તમાકુ છોડવાથી કેન્સરના જોખમમાં ઘટાડો:
તમાકુ છોડ્યા પછી કેન્સરનું જોખમ ધીમે ધીમે ઘટતું જાય છે:
 * ૫-૧૦ વર્ષમાં મોઢા, ગળા અને સ્વરપેટીના કેન્સરનું જોખમ અડધું થઈ જાય છે.
 * ૧૦ વર્ષમાં મૂત્રાશય, અન્નનળી અને કિડનીના કેન્સરનું જોખમ ઘટે છે.
 * ૧૦-૧૫ વર્ષમાં ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ લગભગ અડધું થઈ જાય છે.
 * ૨૦ વર્ષમાં મોઢા, ગળા, સ્વરપેટી અને સ્વાદુપિંડના કેન્સરનું જોખમ લગભગ તમાકુનું સેવન ન કરનાર વ્યક્તિ જેટલું થઈ જાય છે.
વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસની થીમ:
દર વર્ષે આ દિવસ માટે એક ખાસ થીમ નક્કી કરવામાં આવે છે.
 * ૨૦૨૪ ની થીમ: "બાળકોને તમાકુ ઉદ્યોગના દખલથી બચાવવા." (Protecting children from tobacco industry interference.)
 * ૨૦૨૫ ની થીમ (જાહેર થયેલ): "ચમકદાર ઉત્પાદનો. અંધકારમય ઇરાદાઓ. આકર્ષણનો પર્દાફાશ." (Bright products. Dark intentions. Unmasking the Appeal.) આ થીમ તમાકુ ઉદ્યોગ દ્વારા તેમના ઉત્પાદનોને આકર્ષક બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી ભ્રામક માર્કેટિંગ પદ્ધતિઓને ઉજાગર કરવાનો છે, ભલે તે ઘાતક હોય.
આમ, વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ એ તમાકુના કારણે થતા કેન્સરના ભયાનક પરિણામો સામે લડવા અને લોકોને સ્વસ્થ જીવનશૈલી અપનાવવા પ્રેરિત કરવા માટેનો એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે. તમાકુ છોડવું એ કેન્સર સામે રક્ષણ મેળવવાનો એક નિશ્ચિત માર્ગ છે.

Sunday, May 11, 2025

કીમોથેરાપી વિશે માહિતી

 કીમોથેરાપી વિશે  માહિતી :
કીમોથેરાપી શું છે?
કીમોથેરાપી એક શક્તિશાળી દવા સારવાર છે જે તમારા શરીરમાં ઝડપથી વધતા કોષોને મારવા માટે રસાયણોનો ઉપયોગ કરે છે, જે મોટે ભાગે કેન્સરની સારવાર માટે વપરાય છે. કેન્સરના કોષો સામાન્ય કોષો કરતાં વધુ ઝડપથી વધે છે અને ગુણાકાર કરે છે, અને કીમોથેરાપી આ ઝડપી વૃદ્ધિને લક્ષ્ય બનાવે છે.
કીમોથેરાપી શા માટે વપરાય છે?
 * કેન્સર મટાડવા માટે: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, કીમોથેરાપી કેન્સરને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવા માટે પ્રાથમિક સારવાર હોઈ શકે છે.
 * ફરીથી થવાનું જોખમ ઘટાડવા માટે: શસ્ત્રક્રિયા અથવા રેડિયેશન જેવી અન્ય સારવાર પછી, કીમોથેરાપી (એડજ્યુવન્ટ થેરાપી) બાકી રહેલા કેન્સરના કોષોને મારી શકે છે.
 * ગાંઠોને નાની કરવા માટે: શસ્ત્રક્રિયા અથવા રેડિયેશન પહેલાં (નિયોએડજ્યુવન્ટ થેરાપી), કીમોથેરાપી ગાંઠના કદને ઘટાડી શકે છે, જેનાથી અન્ય સારવાર વધુ અસરકારક બને છે.
 * લક્ષણોને હળવા કરવા માટે: અદ્યતન કેન્સર માટે, પેલિએટિવ કીમોથેરાપી ગાંઠોને નાની કરવામાં અને પીડા અથવા અન્ય લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
 * અન્ય પરિસ્થિતિઓની સારવાર માટે: કેટલીકવાર, કીમોથેરાપીનો ઉપયોગ સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગો અથવા રક્ત વિકૃતિઓ માટે થાય છે.
કીમોથેરાપી કેવી રીતે કામ કરે છે?
કીમોથેરાપી દવાઓ કેન્સરના કોષોની વૃદ્ધિ અને વિભાજનમાં દખલ કરીને કામ કરે છે. તેઓ કેન્સરના કોષોના ડીએનએને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અથવા તેમને ગુણાકાર કરવા માટે જરૂરી પદાર્થોને અવરોધિત કરી શકે છે. કારણ કે આ દવાઓ રક્ત પ્રવાહ દ્વારા મુસાફરી કરે છે, તે આખા શરીરમાં કેન્સરના કોષો સુધી પહોંચી શકે છે (પ્રણાલીગત ઉપચાર).
કીમોથેરાપી કેવી રીતે આપવામાં આવે છે?
કીમોથેરાપી વિવિધ રીતે આપી શકાય છે:
 * ઇન્ટ્રાવેનસ (IV) ઇન્ફ્યુઝન: સૌથી સામાન્ય પદ્ધતિ, જ્યાં દવાઓ સીધી નસમાં ટ્યુબ અને સોય અથવા છાતીમાં ઉપકરણ દ્વારા પહોંચાડવામાં આવે છે.
 * મૌખિક: ગળી જવા માટે ગોળીઓ, કેપ્સ્યુલ્સ અથવા પ્રવાહી.
 * ઇન્જેક્શન: સ્નાયુમાં અથવા ત્વચાની નીચે શોટ તરીકે આપવામાં આવે છે.
 * વેરેબલ પંપ: નસ સાથે જોડાયેલ એક નાનો પંપ ઘણા દિવસો સુધી ધીમે ધીમે દવા પહોંચાડે છે.
 * ઇન્ટ્રાથેકલ: મગજ અને કરોડરજ્જુની આસપાસની જગ્યામાં ઇન્જેક્ટ કરવામાં આવે છે.
સારવાર સામાન્ય રીતે ચક્રમાં આપવામાં આવે છે, જેમાં સારવારના સમયગાળા પછી શરીરને સ્વસ્થ થવા દેવા માટે આરામનો સમયગાળો હોય છે. આ ચક્રની લંબાઈ અને આવર્તન કેન્સરનો પ્રકાર, ઉપયોગમાં લેવાતી ચોક્કસ દવાઓ અને શરીર કેવી રીતે પ્રતિસાદ આપે છે તેના પર આધાર રાખે છે.
કીમોથેરાપીના પ્રકારો:
કીમોથેરાપી દવાઓને તેઓ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે તેના આધારે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. કેટલાક સામાન્ય પ્રકારોમાં શામેલ છે:
 * આલ્કિલેટીંગ એજન્ટ્સ: પ્રજનન અટકાવવા માટે કેન્સરના કોષોના ડીએનએને નુકસાન પહોંચાડે છે.
 * એન્ટિમેટાબોલાઇટ્સ: ડીએનએ અને આરએનએના ઉત્પાદનમાં દખલ કરે છે, જે કેન્સરના કોષોને વધવા માટે જરૂરી છે.
 * એન્ટિટ્યુમર એન્ટિબાયોટિક્સ: કેન્સરના કોષોના ડીએનએને વિક્ષેપિત કરે છે અને તેમની વૃદ્ધિને અટકાવે છે.
 * ટોપોઇસોમેરેઝ ઇન્હિબિટર્સ: કેન્સરના કોષોને વિભાજીત કરવા માટે જરૂરી ઉત્સેચકોને અવરોધિત કરે છે.
 * માઇટોટિક ઇન્હિબિટર્સ: કોષ વિભાજન અટકાવે છે.
 * લક્ષિત ઉપચાર (ટાર્ગેટેડ થેરાપી): ખાસ કરીને કેન્સરના કોષોમાં અમુક પ્રોટીન અથવા માર્ગો પર હુમલો કરે છે.
કીમોથેરાપીને સારવાર યોજનામાં તેના હેતુ અનુસાર પણ વર્ગીકૃત કરી શકાય છે:
 * એડજ્યુવન્ટ કીમોથેરાપી: મુખ્ય સારવાર (સામાન્ય રીતે શસ્ત્રક્રિયા) પછી બાકી રહેલા કેન્સરના કોષોને મારવા માટે આપવામાં આવે છે.
 * નિયોએડજ્યુવન્ટ કીમોથેરાપી: મુખ્ય સારવાર (જેમ કે શસ્ત્રક્રિયા અથવા રેડિયેશન) પહેલાં ગાંઠને નાની કરવા માટે આપવામાં આવે છે.
 * ક્યુરેટિવ કીમોથેરાપી: કેન્સરને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવાનો હેતુ ધરાવે છે.
 * પેલિએટિવ કીમોથેરાપી: અદ્યતન કેન્સરમાં લક્ષણોને દૂર કરવા અને જીવનની ગુણવત્તા સુધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
કીમોથેરાપીની આડઅસરો:
કીમોથેરાપી દવાઓ તંદુરસ્ત, ઝડપથી વધતા કોષોને પણ અસર કરી શકે છે, જેના કારણે આડઅસરો થઈ શકે છે. સામાન્ય આડઅસરોમાં શામેલ છે:
 * થાક: ખૂબ થાકેલું લાગવું.
 * વાળ ખરવા: કામચલાઉ વાળ ખરવા સામાન્ય છે.
 * ઉબકા અને ઉલટી: દવાઓ આ લક્ષણોને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
 * ભૂખ અને સ્વાદમાં ફેરફાર.
 * મોઢામાં ચાંદા.
 * ઝાડા અથવા કબજિયાત.
 * ચેપનું વધતું જોખમ: કીમોથેરાપી શ્વેત રક્તકણોની સંખ્યા ઘટાડી શકે છે.
 * સરળતાથી ઉઝરડા પડવા અને લોહી નીકળવું: પ્લેટલેટની ઓછી સંખ્યાને કારણે.
 * એનિમિયા: લાલ રક્તકણોની ઓછી સંખ્યા, જેનાથી થાક લાગે છે.
 * ત્વચા અને નખમાં ફેરફાર.
 * ચેતા સમસ્યાઓ (ન્યુરોપથી): હાથ અને પગમાં કળતર, ખાલી ચડવી અથવા દુખાવો.
 * જ્ઞાનાત્મક ફેરફારો ("કેમો બ્રેઇન"): યાદશક્તિ અને એકાગ્રતામાં મુશ્કેલી.
 * મૂડમાં ફેરફાર.
ઘણી આડઅસરો કામચલાઉ હોય છે અને સારવાર સમાપ્ત થયા પછી સુધરે છે. જો કે, કેટલીક લાંબા ગાળાની અથવા કાયમી હોઈ શકે છે. ડોકટરો આ આડઅસરોનું સંચાલન કરવા માટે દવાઓ અને વ્યૂહરચનાઓ પ્રદાન કરી શકે છે. કોઈપણ આડઅસર વિશે આરોગ્ય સંભાળ ટીમ સાથે વાતચીત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે.
કીમોથેરાપીમાં પ્રગતિ:
કીમોથેરાપીનું ક્ષેત્ર સતત વિકસિત થઈ રહ્યું છે. તાજેતરની પ્રગતિમાં શામેલ છે:
 * લક્ષિત ઉપચાર (ટાર્ગેટેડ થેરાપી): દવાઓ જે ખાસ કરીને કેન્સરના કોષો પર હુમલો કરે છે અને તંદુરસ્ત કોષોને ઓછું નુકસાન પહોંચાડે છે.
 * ઇમ્યુનોથેરાપીનું એકીકરણ: કેન્સર સામે લડવામાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મદદ કરતી દવાઓ સાથે કીમોથેરાપીનું સંયોજન.
 * નેનોટેકનોલોજી: કેન્સરની ગાંઠોમાં સીધી કીમોથેરાપી દવાઓ પહોંચાડવા માટે નાના કણોનો ઉપયોગ.
 * ડોઝ ઓપ્ટિમાઇઝેશન: વધુ સારા પરિણામો અને ઓછી આડઅસરો માટે વ્યક્તિગત રીતે દવાઓની માત્રા નક્કી કરવા માટે અત્યાધુનિક સાધનોનો ઉપયોગ.
 * રીઅલ-ટાઇમ મોનિટરિંગ સિસ્ટમ્સ: સમયસર ગોઠવણો કરવા માટે કીમોથેરાપી પ્રત્યે દર્દીના પ્રતિસાદને ટ્રેક કરવું.
 * વ્યક્તિગત કેન્સર રસીઓ: રોગપ્રતિકારક શક્તિને કેન્સરના કોષોને લક્ષ્ય બનાવવામાં મદદ કરવા માટે તૈયાર કરેલી રસીઓ.
 * સુધારેલી સહાયક સંભાળ: ઉબકા અને વાળ ખરવા જેવી આડઅસરોને અટકાવવા અને તેનું સંચાલન કરવા માટે વધુ સારી દવાઓ.
આ પ્રગતિઓનો હેતુ કીમોથેરાપીને દર્દીઓ માટે વધુ અસરકારક અને વધુ સહનશીલ બનાવવાનો છે.